31.08.2024
1190

Bermurd shayton uchburchagi: JISMONIY, HISSIY, RUHIY zo'ravonlik

"Ahmoq", "tentak", "biror ishga yaramaysan" kabi haqoratlarimiz BOLAni g'ururini sindiradi! Bola uchun ona nima desa to'g'ri bo'ladi! "Onam meni ahmoq, dedi, demak, men ahmoq ekanman, degan ishonchni paydo qiladi. Munosabatlarda ehtiyot bo'ling!
Onasidan doim kaltak yeb o'sgan bolaning, eng avvalo, g'ururi va obro'si zarar ko'radi, ruhiyati jahoratlanadi.
Onaning: "Seni yaxshi ko'rmayman", "Jonimga tegding", "Boshimga bitgan balo bo'lding!" deyishi tanaga azob bermasligi mumkin, ammo bolaning hislarini ranjitadi, qadrsizlik, aybdorlik, qobiliyatsizlik kabi tuyg'ularni paydo bo'lishiga sabab bo'ladi.
Bermurd shayton uchburchagi: JISMONIY, HISSIY, RUHIY zo'ravonlik
Xadicha Kubro Tongar


Yangiliklar

@Muslimaatuz telegramiga obuna bo'ling va "Muslimaat" onlayn radiomizni biz bilan birgalikda tinglang!


03.09.2024
589

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Bugun, quyosh chiqqani hamon, biz musulmon taqvimining eng ahamiyatli oyi – Rabiul avvalga kirib kеldik. Islom tarixida ushbu muqaddas oyda butun ummatimiz uchun eng ahamiyatli voqеa – Alloh yaratgan barcha maxluqotlarning eng sharaflisi va mahbubi, U Zotning huzurida eng mukarrami va azizi, bizning sеvimli payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam tug‘ilgan – Mavlid oyidir.
Rabiul avval bu – Allohning marhamati bilan mukammal ko‘rinishda butun insoniyatga islom dinini tarqatgan, butun insoniyatga Yaratguvchining eng oxirgi Elchisini hadya etgan oy. 40 yildan kеyin Alloh taolo Payg‘ambar mavqеini ato etgan go‘dak Muhammad 571 yil Rabiul avval oyining 11 va 12 kuni o‘rtasida tug‘ilgan, dеb hisoblash qabul qilingan. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning bu dunyoni tark etishlari ham shu oyda ro‘y bеrgan. Biz bugun kutib olgan ushbu muqaddas oyda musulmonlar uchun katta ahamiyatga ega bo‘lgan yana bir qator voqеalar yuz bеrgan. Bu, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning hijratga yo‘l olganlari, Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamning qizlari Ruqayya roziyallohu anhoning tug‘ilishlari, birinchi masjidning bunyod etilishi va birinchi juma namozining o‘qilishidir.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning tug‘ilishlari insoniyatga hadya etilgan Alloh taoloning eng buyuk marhamatlaridan biri hisoblanadi. Alloh taolo Qur'oni karimda shunday marhamat qiladi: «(Ey, Muhammad) Biz sеni faqat olamlarga rahmat qilib yubordik» («Anbiyo» surasi, 107-oyat). Shuning uchun Rabiul avval oyi Alloh taoloning bu buyuk nе'matiga salovotlar aytish oyi hisoblanadi. Rabiul avval oyi davomida Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning hayot yo‘llari haqida ma'ruzalar qilish, Rasuli Akramni ulug‘lab salavotlar aytish bilan majlislar o‘tkazish qabul qilingan. Axir Alloh taoloning o‘zi «Ahzob» surasining 56-oyatida bizlarni Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam sharafiga salovot aytishga chaqiradi «Albatta, Alloh va Uning farishtalari Payg‘ambarga salovot ayturlar. Ey iymon kеltirganlar! Siz ham unga salovot ayting va salom yuboring». Ushbu oyni o‘zingiz uchun o‘zgacha qiling: Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning siyratlari, ularning yaxshi fazilatlarini o‘rganing, ularning hadislarini o‘qing, ko‘p salovotlar ayting, kundalik hayotingizning har bir sohasida sunnatga jon baxsh etib, ibodatlaringizni ziyoda qiling.

Islom.uz portali tahririyati

05.09.2024
908

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo'lsin.
Payg'ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo'lsin.

Alloh taolo marhamat qiladi: “Alloh Payg'ambarlardan: “Sizlarga kitob va hikmat berganim uchun ketingizdan sizlardagi narsani tasdiqlovchi payg'ambar kelganda, albatta, unga iymon keltirasiz va yordam berasiz, deb ahdu paymonlarini olib turib: “Iqror bo'ldingizmi? Bu haqda ishonchli ahdu paymonimni qabul qildingizmi?” deganini esla. Ular: “Iqror bo'ldik”, deyishdi. U: “Bas, guvoh bo'linglar, men ham guvoh bo'luvchilardanman”, dedi” (Oli Imron surasi, 81-oyat).

Ba'zi tafsirchi olimlarimiz ushbu oyatdagi “Sizlardagi narsani tasdiqlovchi payg'ambar” deganda Muhammad sollallohu alayhi vasallam nazarda tutilishini ta'kidlashgan. Ali ibn Abu Tolib va Ibn Abbos roziyallohu anhumodan rivoyat qilingan quyidagi hadisda ham yuqoridagi ma'no tasdiqlanadi: “Alloh payg'ambarlardan har birini yuborishdan oldin, albatta, undan “Agar Alloh Muhammad alayhissalomni payg'ambar qilib yuborganda u tirik bo'lsa, albatta, unga iymon keltirish va yordam berish haqida ahdu paymon oldi. Hamda uni o'z ummatidan Muhammad alayhissalom payg'ambar etib yuborilganlarida tirik bo'lsalar, u kishiga, albatta, iymon keltirish va yordam berish haqida ahdu paymon olishga buyurdi”.

Demak, Payg'ambar sollallohu alayhi vasallamning shonu sharaflari, fazilatlari barchadan va hattoki boshqa payg'ambarlardan ham yuqori ekan.

Hasson ibn Sobit roziyallohu anhu: “Ko'zlarim sizdan yaxshirog'ini hech qachon ko'rmagan. Hech bir ayol sizdan go'zalroq zotni dunyoga keltirmagan. Siz hech bir nuqsonsiz, xuddi o'zingiz xohlaganingizdek yaratilgansiz”, deb haq gapni aytganlar.

Darhaqiqat, hech bir kishi Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallamdan ko'ra yaxshiroq insonni ko'rmagan. Ali roziyallohu anhu aytganlaridek: “Undan oldin ham, undan keyin ham unga o'xshashini hech qachon ko'rmaganman”.

Keling endi, Habibimizning ba'zi fazilatlariga to'xtalsak:

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning har bir harakatu sakanotlari, axloqlari oliy darajada edi. U Zot alayhissalotu vasallom garchi eng oliy fazilatlarga ega bo'lsalar ham, insonlarning eng hokisori va kamtari edilar.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam doim ochiq chehrali edilar. Ta'riflarga ko'ra, muborak yuzlarida har doim go'zal tabassum bo'lar va boshqalarning ham tabassumiga sababchi bo'lar edilar. Kulgilari esa judayam mayin, lekin salobatli edi. Kulganlarida ba'zan oziq tishlari ham ko'rinib ketar edi. U zot alayhissalom bilan suhbatdosh bo'lganlar “Rasulullohga eng suyukli inson men bo'lsam kerak”, deb o'ylardi.

Ali roziyallohu anhudan rivoyat qilinishicha, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qachon Allohning rahmati haqida gapirsalar, yuzlaridan nur yog'ilib ketar ekan.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning boshqalarga nisbatan odob va ehtiromlari ham tahsinga sazovor edi. Sohibining yuziga qarardilar va hijolatga qo'ymaslik uchun bir fursatdan so'ng pastga qarab olar edilar. Lekin suhbatdoshlarining o'zlarining nazarlariga chanqoq ekanligini sezsalar, biroz muddat nazarlarini yuzida ushlab turar edilar.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga murojaat qilinsa, sohibiga faqatgina boshlarini burib emas, balki butun tanalarini unga qaratib, bor diqqat va e'tiborlarini baxsh etardilar va so'zlarini oxirigacha eshitib turardilar. Agar qo'l berib ko'rishsalar, diqqati
faqat sohibida ekanini izhor etish uchun u qo'lini tortgunicha ushlab turardilar.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning o'zlari yoqtirgan yoqut toshli bir uzuklari bor edi. Bir safar sahobalar bilan suhbatlasha turib ikki marta shu uzukka qaradilar va bundan biroz jahllari chiqib, o'sha uzukni qo'llaridan yechib, otib yubordilar. Aytdilarki: “Siz bilan suhbatlashayotgan paytimiz bu uzukka ikki marotaba qaradim. Sizlarni suhbatingizdan chalg'itgani uchun uni otib yubordim”, dedilar.

Biror kishiga murojaat qilsalar, hech qachon barmoqlari bilan ko'rsatmas edilar, bu ayblov yoki do'q-po'pisaga o'xshab qolishidan ehtiyot bo'lardilar, butun kaftlari bilan murojaat qilar edilar.

Biz muhiblar har lahza Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning muborak yuzlarini bir bor ko'rishga, beqiyos tabassumlariga va purma'no kalomlariga qanchalar mushtoqmiz...
Ortlarida namoz o'qishdan, birga ro'za tutishdan, Hayit ayyomlarini birga nishonlashdan, u zotdek murabbiy va do'stimiz bo'lishidan, xonadonimizda mehmon qilib, xos suhbatlar qurishdan qanchalar zavqlangan bo'lar edik...
Quvonarlisi shundaki, abadiy hayot bo'lmish oxirat diyorida Habibimiz bilan birga bo'lish uchun hozir qo'limizda imkoniyatlarimiz juda ko'p. Zero, kimning xulqiy sifatlari Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga o'xshab borar ekan, u shunchalik komillik darajalariga erisha boradi, sunnatga qanchalik ko'p ergashsa, u zot alayhissalomning shafoatlariga erishish imkonlari shunchalik oshib boradi. Habibimizga qanchalar ko'p salavotlar yo'llasak, u zot alayhissalotu vasallom xulqlaridan shunchalar ko'p nasibador bo'lar ekanmiz. Alloh taolo Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallamga ergashib ibodatda va go'zal xulqda hayot kechirishimizni barchamizga nasib aylasin. Zero, Alloh subhanahu va taolo O'zining mo''jizaviy kalomida Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni “Va, albatta, Siz buyuk xulq uzradirsiz”, deb e'tirof qilgan.
Vassalamu alaykum va rohmatullohi va barokatuh.

Muqaddas Rashidova

13.09.2024
1119

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo'lsin.
Payg'ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo'lsin.

Siyratni doimiy o'rganish biz uchun juda muhim sanaladi. Hayotimizning har bir lahzasi siyratdagi voqelikdan xoli emas. Ramazon oyida barcha mo'min-musulmonlar Qur'oni Karimni xatm qilishga, uni o'rganishga jiddu jahd qiladilar. Rabi'ul avval oyi kelganda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam haqlarida yana ham chuqurroq o'rganishga e'tibor qaratadilar. Alloh taolo: “Ey Muhammad, Biz sizni butun olamlarga rahmat qilib yuborganmiz” (Anbiyo surasi, 107-oyat), deb marhamat qiladi. Ushbu oyatni tilovat qila turib, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning haqiqatda ham olamlarga rahmat bo'lib kelganliklari va bu bashariyat uchun chin ne'mat ekanini dildan his qilamiz. U zot alayhissalom nafaqat mo'minlarga, balki g'ayridin va mushriklarga ham rahmat bo'lib kelganlar. “Nima uchun g'ayridin va mushriklarga ham rahmat bo'lgan?” deyilsa, bunga tarixdan juda ko'p misollar keltirish mumkin. Jumladan, bu rahmat Rasululloh sollallohu alayhi vasallam hali dunyoga kelib ulgurmaslaridan Makkada sodir bo'lgan Fil voqeasida Alloh taolo Ka'batullohning xizmatchisi bo'lgan Quraysh qavmini Abrahaning yomonligidan asraganida ko'rinadi; Toifda Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning kovushlarini qonga to'ldirgan qavmning bergan
azoblariga qaramasdan, u zot alayhissalom ularni duoyi bad emas, balki xayrli duo qilganlarida ko'rinadi. Rasulululloh sollallohu alayhi vasallam bu dunyodan o'tgan bo'lsalar-da, hamon u zotning hurmatlaridan yer yuzida ba'zi kofir qavmlarga baloyu ofatlar kelmayotligi aynan u zotning olamlarga faqat rahmat bo'lganliklaridandir.

Alloh taolo marhamat qiladi: “Ey odamlar, albatta, men sizlarning barchangizga, osmonlaru yerning mulki Uniki bo'lgan, Undan o'zga iloh yo'q bo'lgan va tiriltirib, o'ldiradigan Allohning Rasulidirman” (A'rof surasi, 158-oyat).

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam o'z davrlaridan to Qiyomatgacha keladigan insoniyatga payg'ambar bo'ldilar.

Nabiy sollallohu alayhi vasallamni yaxshiroq tanish uchun esa u zotning siyratlarini, yaxshi bilishimiz kerak. Biz Alloh taoloni yaxshi ko'rishimizni da'vo qilar ekanmiz, U Zot suygan zotning hayot yo'lini o'rganmasligimiz mumkinmi?!

Buni boshqa bir tarix kitoblari kabi shunchaki o'qib qo'ya qolish odobdan bo'ladimi?! Alloh taolo Qur'oni Karimda: “Ey payg'ambar”, “Ey Rasul” deb xitob qilgan. Ismi bilan emas mana shunday maqomlar bilan chaqirilgan bu zotning siyratini muhabbat bilan o'rganmaslik mumkinmi?!

Sahobalarni esa Payg'ambar sollallohu alayhi vasallamning ismlarini aytib chaqirishdan qaytardi va: “YO Rasululloh”, “Ey Nabiyulloh” kabi iboralar bilan murojaat qilishga buyurdi. Bu esa odob sanaladi. Ammo avvalgi payg'ambarlarning qavmlari ularni ismlari bilan chaqirishga odatlanishgan: “Ey Muso”, “Ey Iso”, “Ey Zakariyo”, “Ey Yahyo” alayhimussalom deb chaqirishar va buni odobsizlik deb bilishmasdi.

Alloh taolo O'zining mahbubi, O'zining sevgan Nabiysini bunday atashni xush ko'rmadi. Balki “Nabiyulloh”, “Rasululloh” deya chaqirishni afzal ko'rdi. Ammo u zotni eslash, salavot aytish uchun ismlarini zikr qilishning zarari yo'q.

Alloh taolo: “Albatta, Alloh va uning farishtalari payg'ambarga salavot aytadilar. Ey mo'minlar, sizlar ham unga salom va salavot aytinglar” (Ahzob surasi, 56-oyat), deb marhamat qilgan. Nabaviy siyratni o'rganishda opa-singillarimiz alohida g'ayrat ko'rsatmoqlari kerak. Chunki ular farzandlariga o'rgatish bilan birgalikda, ularga sahobalar va sahobiya onalarimizni ham tanitishadi. Qaysi bir farzand siyratni bilmas ekan, tarbiyasida salbiy o'zgarishlar, ba'zi bir xatarlar paydo bo'lishi hech gap emas. Mana shunday holatlarda ota-ona o'zidan o'pkalashi, o'zidan ayb qidirishi lozim bo'ladi. Shu kabi kamchiliklardan Alloh taolodan panoh so'ragan holda, siyratni o'rganishda Alloh taolo barchamizga g'ayrat-shijoat berishini so'rab qolamiz.

Orifaxon Yunusxo'ja

https://muslimaat.uz/maqola/38063

14.09.2024
848

Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo'lsin.
Payg'ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo'lsin.

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning ismlari 
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning bir necha ismlari bor. U zot alayhissolatu vassalom shunday deganlar: «Men Muhammadman. Men Ahmadman. Men Mohiyman, Alloh men bilan kufrni o'chiradi. Men Hoshirman, odamlar
oyoqarim ostida to'planadi. Men Oqibman, mening ortimdan nabiy kelmaydi».
Boshqa bir rivoyatda «Men Muqaffiyman, Tavba payg'ambariman, Rahmat payg'ambariman», deyilgan. «Sahihi Muslim»da «Malhama payg'ambariman», deyilgan. Alloh taolo u zotni O'zining aziz Kitobida bashir (bashoratchi), nazir (ogohlantiruvchi), sirojun-munir (nurli chiroq), rouf, rohim, rohmatan lil olamin (olamlarga rahmat), Muhammad, Ahmad, Toha, Yosin, muzzammil, muddassir, abd deb atagan. Abd ismi U Zot taoloning ushbu oyatidan olingan:
«Bandasini kechasi Masjidul- Haromdan atrofini barakali qilganimiz Masjidul-Aqsoga mo''jizalarimizni ko'rsatish uchun sayr qildirgan Zot pokdir. U Zt eshitguvchi, ko'rib turguvchidir» (Isro surasi, 1-oyat).
Alloh subhanahu va taolo ushbu oyatda u zotni Abdulloh (Allohning bandasi) deb tilga olgan: «Allohning bandasi Unga ibodat qilib turganida ular uning atrofida otning yolidek to'planib, bosib yuboray deyishdi» (Jin surasi, 19-oyat). Madhi ulug' bo'lgan Zot ushbu qavlida u zotni ogohlantiruvchi deb atagan: «Men ochiq-oydin ogohlantiruvchiman», degin» (Hijr surasi, 89-oyat).
Quyidagi oyatda ismlari muqaddas Zot O'zining Rasulini muzakkir (eslatuvchi) deb atagan: «Eslatgin, chunki sen eslatuvchisan, xolos» (G'oshiya surasi, 21-oyat). Bundan boshqa ismlar ham zikr qilingan bo'lib, ularning aksari sifatlardir.
Fathuddin Abulfath Ya'muriyning «Nurul-uyuun» kitobidan Odinaxon Muhammad Sodiq tarjimasi

https://muslimaat.uz/maqola/38031

15.09.2024
1015